Łotwa, I Republika, 5 łatów 1932, men. Londyn.
Napis na obrzeżu dołem do strony herbowej, górą do portretowej. Srebro, 24,95 g, 37,1 mm. KM 9, Parchimowicz 11c. Stan III+ Umieszczona na monecie personifikacja Łotwy (proj. Rihards Zariņš), popularnie zwana imieniem Milda, stałą się jednym z najbardziej znanych motywów mennictwa XX wieku i utrzymano ją na monetach II Republiki Łotewskiej nawet po przyjęciu euro. Moc symboliki sprawiła, że - bardziej nawet niż nasze 10-złotówki z Piłsudskim - 5-łatówki traktowane były w czasach niewoli jak talizman przez patriotów, a szczególnie ceniono okazy, na których - jak na tym - wyraz DIEVS ("Bóg") wypadał nad głową dziewczyny. Często też noszono je w oprawach. Modelką była Zelma Brauere, filolog, korektorka w Drukarni Państwowej w Rydze (aczkolwiek medalier londyńskiej Mennicy Królewskiej, Percy Metcalfe, nieco portret poprawił). Dzięki tej monecie, ale także dzięki własnej osobowości, Brauere stała się symbolem Łotwy. Gdy w 1977 roku zginęła potrącona przez motocykl, sowieccy okupanci nie pozwolili na jej reprezentacyjny pogrzeb. Pochowano ją na podmiejskim cmentarzu - w tym samym łotewskim stroju ludowym, w którym sportretował ją na monecie Zariņš. |
